مردمان این منطقه انسان های سخت کوش و با سواد میباشند و تعداد فرهنگیان و دانشجویان این منطقه نسبت به بیشتر نقاط استان ما بیشتر می باشد و کار بیشتر مردم کشاورزی و تجارت ومغازه داری و بسیاری کارگری در استانهای مجاور مانند بندر عباس و شیراز و هم چنین در کشور های حاشیه ای خلیج فارس میباشندمردمانی بسیار نجیب و مهمان نواز و با فرهنگ با اداب و رسومی منحصر به فرد که در عروسی و به دنیا آمدن بچه ها و غیره دیده میشود ونسبت به نقاط دیگر متمایز است. مردم کتیج بخاطر رود خانه، خانه های خود را بنا کرده اند تا از نظر آب تامین باشند رودخانه ی پر آب که همواره در آن آب در جریان می باشد و در کنار این رودخانه زمین های کشاورزی وجود دارند که مردم به کشاورزی در این زمین ها می پردازند و محصولاتی مانند جو، باغلا، خرما، پرتقال، لیمو ترش و ینجه برای خوراک دام ها

پرتغالی ها، نام منطقه را برا اساس معنی آن ثبت کرده اند. منطقه ای سر سبز در طول رو خانه و دارای استخر های طبیعی برای شنا و بسیار کم نظیر و  دیدنی  که در این آن نقاط  گردشگری زیبایی وجود دارد.
این دهستان در منطقه ی کوهپایه ی نیز قرار دارد که در لا به لای کوه های آن، بز های کوهی و عقاب و در قدیم و پلنگ و دیگر حیوانات وجود داشته است. مکانی مناسب برای زیستگاه حیوانات متفاوت و آب و هوایی مساعد برای زندگی. میباشد.

کتیچ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺟﻠﮕﻪ ﭼﺎﻩ ﻫﺎﺷﻢ، ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﻟﮕﺎﻥ ﻭﺍﺯﺟﻨﻮﺏ ﺑﻪ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﻭﺍﺯﻏﺮﺏﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻗﻠﻌﻪﮔﻨﺞ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﮐﺮﻣﺎﻥ ﻣﺘﺼﻞ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۸ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺮﮐﺰ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ۱۳ ﺗﯿﺮ ۱۳۹۲ ﺑﻪﻣﺮﮐﺰ ﺑﺨﺶ ﺍﺭﺗﻘﺎﺀ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﭘﺮﺟﻤﻌﯿﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻓﻨﻮﺝ ﺑﺎ۴۲۰۰ ﻧﻔﺮﺟﻤﻌﯿﺖ ﺩﺭﻣﺮﮐﺰ ﺑﺨﺶ ﻭ۱۳۵۰۰ﻧﻔﺮﺟﻤﻌﯿﺖ ﺩﺭﮐﻞ ﺑﺨﺶ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺍﻗﻤﺎﺭﯼ، ﭘﺮﺗﺮﺍﮐﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯿ ﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﮐﻞ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺑﺨﺶ ﮐﺘﯿﺞ ۱۳۳ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ۷۱ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺳﮑﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ. ﮐﺘﯿﺞ ﺑﺎﺑﺎﻓﺖ ﺷﻬﺮﯼ ﺁﻥ ﮐﻪﺑﺼﻮﺭﺕ ﺗﯿﭗ ﺟﻠﮕﻪ ﺍﯼ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰﺍﺳﺖ. ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎضرتوﺳﻌﻪ ﯼ ﺁﻥ ﺑه ﺼﻮﺭﺕ ﺧﻄﯽ ﺩﺭﺣﺎﺷﯿﻪ ﺟﺎﺩﻩ ﺍﺻﻠﯽ ﻭﺣﻮﻝ ﺳﺎﯾﺮﻣﺤﻮﺭﻫﺎﯼ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﺩﺭﻭﻥ ﺷﻬﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ. ﮐﺘﯿﺞ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻫﻤﺠﻮﺍﺭﯼ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﮐﺮﻣﺎﻥ، ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﻭﺭﻭﺩ ﺗﻤﺪﻥ ﺟﯿﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻗﺪﻣﺘﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ، حتی ﭘﯿﺶ ﺍﺯﺩﻭﺭﻩ ﺍﺷﮑﺎﻧﯿﺎﻥ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﮐﺮﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺷﮑﺎﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻧﯿﮑﺸﻬﺮ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻫﺎﻟﯽ ﺷﻬﺮﻗﺪﻣﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﻗﺪﯾﻢ ﺣﺪﻭﺩ ۲۵۰ ﺗﺎ۳۰۰ ﺳﺎﻝ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﮑﺎﯾﺖ ازﺑﺮﮔﺰﺍﺭﯼ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ۲۵۰ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺤﻮﻃﻪ ﮐﺘﯿﺞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺷﮑﺎﻧﯿﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻓﻨﻮﺝ، ﺑﺨﺶ ﮐﺘﯿﺞ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ۰۷ ﻣﻬﺮ ۱۳۸۱ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺛﺒﺖ ۶۴۷۶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

آب و هوا

باتوجه به موقعیت کتیج و نزدیکی آن به خط استوا برخلاف باور بسیاری این دهستان هم مانند بقیه مناطق بلوچستان فقط دارای دو فصل در سال می باشد.
هنری فیلد در کتابش باعنوان مردم شناسی ایران ذیل عنوان بلوچستان درباره آب و هوای آن میگوید: «.در قسمت کوهستانی چهار فصل مشخص است ولی سمت جنوب فقط دو فصل دارد فصل گرما و فصل سرما.» وی میگوید: «در فصل سرما از آبان تا اردیبهشت طول میکشد و گرما از خرداد تا آبان».
نویسنده کتاب «مسافرت نامه کرمان و بلوچستان» درباره هوای کتیج میگوید: «هوای این نقطه دو سه درجه از فنّوج گرمتر است»
هوای کتیج به دلیل موقعیت جغرافیایی در تابستان گرم بوده و بیشتر مواقع ارای میزانی از رطوبت می‌باشد و از همین رو در مواقعی هوای آن به حالت شرجی می گراید. اما در فصل زمستان بیشتر هوای آن سرد و خشک بوده و از همین رو سرمای آن در مواردی بسیار سوزناک می گردد.

دیرینگی و قدمت

تعیین تاریخ دقیق اسکان و یکجا نشینی در این مکان تاکنون امکان پذیر نبوده و تلاشی هم در این زمینه صورت نپذیرفته است. اما باتوجه به اسناد و مدارک موجود ممکن است زمان آن به پیش از تاریخ بازگردد. اما دلایل این ادعا چه می‌باشد.
اهل کتیج به خوبی به این مطلب آگاهی دارند که مسجد جامع قدیم آن حداقل قدمتی 250 ساله داشته و این بدان معناست که از آن زمان نماز جماعت در این دهستان برگزار گردیده است و باتوجه به مکان مشهور به «دَن شهیدان» که براساس نقل ها وتاریخ شفاهی آن حکایت از جدال میان لشکر اسلام و مردم این سامان دارد این نکته را روشن می سازد که این مکان دارای سکونت و تمدن خاص خود بوده است و از افراد بومی که به تاریخ این منطقه آشنا بوده و از آگاهان به آن می‌باشد از کتابی گفت که درباره تاریخ کتیج و دوران این جنگ و مکان آورده‌است، وی بیان کرد این کتاب را در پاکستان ملاحضه نموده است، باتوجه به اینکه کتاب مذکور به زبان بلوچی و در سالها قبل در پاکستان چاپ گردیده بود هنوز موفق به دریافت آن نشده‌ام. تا حقیقت این امر بهتر آشکار می‌کردیم.
تا بدین جا مشخص می‌گردد که تاریخ این مکان تا دوره پیش از اسلام موجود و قابل اثبات میگردد و در ادامه اینکه باتوجه به مکان موجود بنام «محوطه باستانی کتیج» که به برمبنای اطلاعات موجود در تاریخ ۰۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره‌ ثبت ۶۴۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران توسط میراث فرهنگی به ثبت گردیده است و قدمت آن به دوره اشکانی می رسد. تاریخ سکنا در این مکان را به دوره ایران باستان میرساند، و خود هم بخاطر دارم که در زمان کودکی کهنسالان در حکایاتی که سینه به سینه نقل گردیده بود از دین و آیین این خطه که همان آیین زرتشتی بود نقل می‌نمودند و همچنین در پاره‌ای موارد سخنانی از پرستش درختان و سنگ‌ها هم توسط مردم آن در دوره پیش از اسلام به میان می‌آوردند.
و پس از این هم به دوره عهد کهن میرسیم که براساس نقلیاتی تاریخی این مکان در مسیر خط سیر تمدن کهن جیرفت و هلیل رود واقع بوده و برخی از این مکان به عنوان دوازه ورود تمدن جیرفت به بلوچستان یاد کرده اند.
لازم به ذکر است که پیشتر کتیج دارای قلعه حکومتی بوده و حتی در برخی منابع بدان اشاره گردیده است اما اکنون اثری از آن بجا نمانده است تا چندسال قبل نام «کَلات» که برگرفته از اسم و موقعیت همین قلعه بود در میان مردم محلی مشهور بود اما این قلعه که زمان آن نامعلوم است تخریب و خانه‌های کنونی مرحوم عبدالرحمن پردلی بنا گردیدند. چه بسا اگر آن قلعه‌ موجود بود اطلاعات و نتایج بهتر و بیشتری درباره قدمت تاریخی این ناحیه حاصل می‌آمد.

جمعیت

بر اساس سرشماری مرکز آمار کشور در سال 1385 جمعیت این دهستان شامل 504 خانوار مشتمل بر 2 هزار و 193 نفر بوده است که این میزان در سرشماری سال 1395 به یک هزار و 819 خانوار که مشتمل بر 3هزار و 16نفر، شامل هزار 506 نفر مرد و هزار 510 نفر زن می‌باشد. این درحالیست که براساس نقل میرزا مهدی خان سرتیپ قاینی که یکی از قدیمی‌ترین منابع درباب سرشماری این ناحیه است، کتیج در سال 1254 هجری شمسی مشتمل بر 200 خانوار بوده است. البته در کتاب «دفتر تاریخ: مجموعه اسناد و منابع تاریخی» جمعیت کتیج تا قبل از سال 1322 (چون تاریخ دقیق نگارش کتاب مشخص نیست و این سال وفات نویسنده است) جمعیت کتیج 160 خانوار درج گردیده است.

شخصیت‌ ها و بزرگان

تاریخ کهن کتیج خبر از وجود بزرگانی در علم و ادب می‌دهد چه آنکه برخی از آنان، نام هایشان در میان علم و ادب شهره گشته و چه بسا آنان که تا سالها پس از مرگ در گمنامی به سر برده‌اند. در این میان به معرفی چند تن از این بزرگان می پردازیم.

1- علامه عبدالرحیم قاضی‌زاده بن ملا عبدالکریم، مشهور به حاجی صاحب این فقیه و شاعره بزرگ در حدود سال 1280 هجری قمری متولد و در سال 1347 دار فانی را واع گفت.
2- سیدمحمد حسینی بن سیدعبدالغفار، عارف و قاضی شرع، در حدود سال 1265 هجری شمسی متولد گردیدند، این عالم و عارف نامی در سال 1344 برابر با ماه محرم سال 1386 هجری قمری دار فانی را وداع گفتند.
3- خانم، نورخاتون ملازهی بنت ملاخیرمحمد که در زهد و علم و ادب شهره بوده‌است، در ماه ذی الحجه سال 1388 هجری قمری به لقاءالله پیوستند.
4- ملک حسین روشن‌رأی، شاعر نامی و پرآوازه، ایشان در سال 1288 هجری شمسی متولد و در سال 1352 هجری قمری بدرود حیات گفتند اشعار وی در میان ادبا شهره می‌باشند.
5- مولوی عبدالرحیم قاضی‌زاده، شاعر و قاضی، در حال حاضرقاضی شرع روستای کتیج می‌باشد.

درج اسامی تمامی بزرگان علم و ادب و... در این خلاصه گفتار مقدور نیست؛ و جای تأسف بیشتر از این باب است که تاکنون آثار این بزرگان چاپ نگردیده تا سندی ابدی بر فضل و علم و دانش این عزیزان باشد.
 

محصولات کشاورزی

باتوجه به حاصل خیزی خاک این منطقه و آب و هوای گرمسیری آن بسیاری از محصولات امکان محصول دهی فراوانی را دارا بوده و به راحتی ثمرات قابل توجهی دارند اگر بخواهم برخی از محصولاتی که پیشتر به کثرت در کتیج کاشت و برداشت می شد را نام ببیم از این قرار می باشند: انواع انجیر، انار، انگور، انواع مرکبات (پرتغال، لیموترش، لیموشیرین، نارنگی، نارنج و گریفروت و...) سیب درختی[وحشی]، خرما (متاسفانه طی سالیان خرمای کتیج در بسته بندی های خرمای بم و کرمان و در حال حاضر بسته بندی های سایر مناطق در بازارها عرضه گشته و می گردد)، ذرت، باقلا، گندم، برنج، ماش، عدس، سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز، بادمجان، کدو، خربزه، هندوانه، بامیه، شلغم، انواع سبزی ها خوراکی (تره، ریحان، نعناع، تربچه، گشنیز و...)، انواع خیار و دهها محصول دیگر همچنین پاپایا (خربزه درختی) و انبه و انواع زیتون و برخی دیگر همچون آلوئه‌ورا که استفاده پزشکی هم دارد و از محصولات مناطق خاص می باشند به راحتی و به وفور در کتیج به ثمر می نشینند که این موهبت میتواند مورد استفاده و بهره‌گیری صحیح واقع و چه بسا این محصولات بتواند بازار خوبی را حاصل نماید.
البته این امر همت والای مسئولین امر و مردم را می‌طلبد.

هنر دستان زنان و مردان

بلوچستان سرزمین هنرهای عصر کهن است سرزمین زیبایی ها، در این خطه از کره زمین هنرهای کوزه‌سازی (همچون روستای کلپورگان) و ساخت انواع ظروف و ابزار بوسیله برگهای نخل و داز (نخل وحشی) که هنر دستان مردان است و انواع کارهای سوزن دوزی و سکه دوزی و .... که هنر زیبای دستان زنان این بوم است قدمتی بسیار کهن دارد و زیبایی این امر تا بدان آنجاست که هنوز باقی و زنده مانده است.
و کتیج هم بعنوان بخش کوچکی از این سرزمین کهن از این موهب و هنر بی‌بهره نمانده و زنان و دختران آن هنوز زیبایی و لطافت این هنر ظریف را بر صفحات پارچه ترسیم کرده و منقش می‌کنند.
هنوز دختران جوان هنر سوزن دوزی را یاد میگیرد و امیداوریم این هنر نسل به نسل آموزش داده شود و به عاقبتی همچون هنر مردان آن تبدیل نشود که جوانان امروز کتیج حتی توانایی بافتن یک حصیر که هیچ توانایی تهیه یک ریسمان را ندارند. سوزن دوزی هنری جهانی گردیده و این دختران ما هستند که از برهم نشاندن رشته های کاموا اثر هنری غیرقابل تصوری را ایجاد می نمایند.

محمد برقعی درباره این هنرها می‌نویسد: « دست‌ دوزی‌های لباس زنان و مردان که عموماً زن‌های هر خانواده خود تهیه می‌کردند، سفره و چند وسیله‌ی پشمی دیگر که زنان عشایر می‌بافتند و بالاخره ظروف و ابزارکار و وسائل خانه که از الیاف گیاهی درست می‌ کردند».